Kirgizisch

Het Kirgizisch wordt hoofdzakelijk gesproken in de voormalige Kirgizische Socialistische Sovjetrepubliek. Kirgizië (of Kyrgyzstan) grenst aan China en heeft als hoofdstad Bisjkek (het vroegere Froenze). Zoals het Turkmeens, Oezbeeks en Kazaks behoort het Kirgizisch tot de Altaïsche taalfamilie met als subgroep de Turkse talen. Het wordt door ongeveer 2 miljoen mensen gesproken. Tot 1928 werd het Kirgizisch in het Arabische schrift geschreven, waarna het Latijnse schrift werd geïntroduceerd om op zijn beurt plaats te maken voor het cyrillische schrift in 1940. Sinds mei 2001 kent Kirgizië twee officiële talen, namelijk het Kirgizisch en het Russisch.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ten tijde van de Sovjet-Unie diende iedere Sovjetburger, eventueel naast zijn moedertaal, het Russisch te beheersen. Op die manier fungeerde het Russisch als een lingua franca binnen de toenmalige Sovjet-Unie. Hierdoor speelt het Russisch tot op de dag van vandaag een belangrijke rol in het dagelijkse leven in veel voormalige Sovjetrepublieken.

Hierin komt na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 geleidelijk verandering. Sinds het begin van de jaren negentig streven de overheden van voormalige Sovjetrepublieken ernaar de rol van het Russisch in hun samenleving terug te brengen en het gebruik van hun landstaal te intensifiëren om zodoende de eigen identiteit en cultuur te versterken.

De betekenis van het Russisch neemt in de voormalige Sovjetrepublieken weliswaar af, maar zal gezien de belangrijke rol van de Russische Federatie in de regio een belangrijke plaats blijven innemen.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Tekstfragment Kirgizisch

Кыргызстандын демократиялык өнγгγшγ бул региондо массалык маалымат процессинин өнγгγшγ γчγн зор мγмкγнчγлγктөрдγ ачып берди. Эн ар тγрдγγ басылмалардын уламдан-улам өсγп баратышы коомдун маалыматтарга болгон муктаждыктарынын өсγшγн эле эмес, мамлекеттеги толук сөз эркиндиги бар экендигин да билдирип турат. Бγгγнкγ кγндөгγ рынок шартында жана салыштырмалуу тγрдө конкуренциянын чондугуна байланыштуу көптөгөн басма сөз басылмалары, теле көрсөтγγ дана радио уктуруулары γчγн өз бизнесин ийгиликтγγ алып кетγγ өтө кыйын. Өз алдынча цензура жөнγндө маселе да актуалдуу маселе бойдон калууда. Цензура жоктугунун шартында айрым массалык маалымат каражаттары сенсациянын артынан куушуп, айрым фактыларды жана окуяларды көз көрγнөө бурмалашууда.

Nederlandse vertaling

De democratische weg van de ontwikkelingen in Kirgizië heeft veel mogelijkheden geboden voor de ontwikkeling van de media in de regio. Het toenemende aantal verschillende tijdschriften verklaart niet alleen de groeiende behoeften van de samenleving, maar ook de echte vrijheid van meningsuiting in het land. Onder de huidige marktcondities en een betrekkelijk grote concurrentie hebben veel tijdschriften, radio- en televisiekanalen moeilijkheden om zaken te doen. Zelfcensuur blijft echter actueel. Door gebrek aan zelfcensuur verdraaien sommige massamedia op zoek naar sensatie dikwijls de feiten en leggen een bevooroordeelde interpretatie van de gebeurtenissen aan de dag.

Copyright © Inter-Lingua